เอชพีวีวัคซีน
วันนี้หมอขอเขียนต่อจากบล็อกเมื่อวานหน่อยนะครับ ... เมื่อวานหมอเขียนเรื่องเอชพีวี (HPV) แล้วเช้านี้ก็ไปบรรยายเรื่อง "มะเร็งปากมดลูก ... ความเสี่ยงที่เลือกได้" ... และอย่างที่ได้เขียนไปเมื่อวานแล้วครับว่าเอชพีวีเป็นกลุ่มไวรัสที่ก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูกโดยเฉพาะอย่างยิ่งเอชพีวีสายพันธ์ที่ 16 และ 18 (HPV-16, HPV-18) ... วันนี้พอบรรยายเสร็จแล้วเปิดให้ซักถามก็มีคำถามจากผู้เข้าร่วมประชุมเรื่องการฉีดวัคซีนป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีว่า ควรฉีดให้ใคร อายุเท่าไหร่ ฉีดกี่เข็ม ต้องกระตุ้นหลังฉีดครบหรือไม่ และวัคซีนปลอดภัยแค่ไหน
คำถามว่าฉีดให้ใคร ... คำตอบก็คือฉีดให้ได้ทั้งเพศหญิงและเพศชายครับ ที่ดีที่สุดคือในคนที่ยังไม่มีเพศสัมพันธ์เพราะวัคซีนเอชพีวีเป็นวัคซีนป้องกัน (Preventive Vaccine) ไม่ใช่วัคซีนรักษา (Therapeutic Vaccine) จึงมีประโยชน์สูงสุดในคนที่ยังไม่มีการติดเชื้อ ... แต่ในคนที่มีเพศสัมพันธ์แล้วก็ฉีดได้นะครับแต่อาจได้ประโยชน์ไม่เต็มที่นักเพราะหากมีการติดเชื้อเอชพีวีสายพันธ์ที่มีในวัคซีนไปแล้วก็จะไม่สามารถป้องกันเชื้อตัวที่ติดไปแล้วได้ ... ซึ่งในปัจจุบันก็มีผู้หญิงจำนวนมากพอสมควรเลยครับที่มีขอรับการฉีดวัคซีนแม้มีเพศสัมพันธ์ไปแล้วโดยมักจะคิดว่ายังไม่น่าจะติดเชื้อหรือถ้าติดก็ไม่น่าจะติดทุกสายพันธ์ที่มีในวัคซีน ... ได้ภูมิต้านทานบ้างก็ยังดีกว่าไม่ได้เลย
 |
| เอชพีวีวัคซีนฉีดได้ทั้งผู้หญิงและผู้ชาย |
คำถามว่าวัคซีนเอชพีวีควรฉีดกี่เข็ม ... เมื่อตอนออกมาใหม่ๆแนะนำให้ฉีดให้ครบ 3 เข็มครับ คือฉีดเข็มแรกแล้วเว้นไป 1-2 เดือนจึงฉีดเข็มที่สอง หลังจากนั้นเว้นไป 4-5 เดือนจึงค่อยฉีดเข็มที่สาม (ต่างกันเล็กๆน้อยๆขึ้นกับเป็นแบบวัคซีน 2 สายพันธุ์หรือ 4 สายพันธุ์) ... พูดง่ายๆก็คือฉีดให้ครบ 3 เข็มใน 6 เดือนน่ะครับ ... ล่าสุดมีคำแนะนำใหม่ออกมาครับว่าหากฉีดในช่วงอายุ 9-13 ขวบจะสามารถลดการฉีดลงเหลือเพียงสองเข็มได้โดยฉีดเข็มแรกแล้วเว้นไปอีก 6 เดือนจึงค่อยฉีดเข็มที่สองก็จะได้ภูมิคุ้มกันเหมือนการฉีดสามเข็มครับ
คำถามว่าต้องกระตุ้นหลังฉีดครบหรือไม่ ... ปัจจุบันยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดกระตุ้น (Booster) ครับ เพราะพบว่าการติดตามในกลุ่มอาสาสมัครที่ทำวิจัยไปเรื่อยแม้การวิจัยจะเสร็จไปแล้ว ... พบว่าในกลุ่มอาสาสมัครดังกล่าวยังมีภูมิต้านทานและป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีสายพันธ์ที่มีในวัคซีนได้หลังจากเวลาผ่านไปแล้วประมาณ 10 ปี ... คาดว่าเมื่อติดตามต่อไปเรี่อยๆก็น่าจะมีภูมิต้านทานอยู่ตลอดนะครับจึงยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดกระตุ้นในเวลานี้
คำถามว่าปลอดภัยแค่ไหน ... ขอตอบว่าปลอดภัยมากครับเพราะวัคซีนเอชพีวีเป็นวัคซีนที่ทำจากสารที่เสมือนเปลือกหุ้มของไวรัสหรือที่เรียกว่า VLP (Virus-Liked Particle) ไม่ใช่ตัวเชื้อไวรัสโดยตรงจึงไม่มีสายพันธุกรรม (Genome) ที่ก่อให้เกิดโรค ... วัคซีนบางชนิดทำจากตัวเชื้อโรคที่ยังมีชีวิตเพราะจะสามารถกระตุ้นภูมิต้านทานได้ แต่เชื้อดังกล่าวจะต้องถูกทำให้อ่อนแรงลงไปก่อนและไม่สามารถทำให้เกิดโรคได้แต่อาจมีอาการข้างเคียงคล้ายๆการติดเชื้อจริงบ้างแต่อาการดังกล่าวจะน้อยมาก ตัวอย่างวัคซีนกลุ่มนี้เช่น วัคซีนป้องกันโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม เป็นต้นครับ
ข้อมูลล่าสุดเกี่ยวกับเอชพีวีวัคซีนคือ ... องค์การอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริกา (US-FDA) เพิ่งประกาศรับรองวัคซีนเอชพีวีชนิด 9 สายพันธุ์ ... เมืองไทยของเราคงยังอีกนานครับกว่าจะมีใช้ ... ถ้าใครจะฉีดหมอก็สนับสนุนให้ฉีดวัคซีนชนิดที่มีในบ้านเราไปเลยครับ ... ไม่ควรรอ
จริงๆแล้วอาจจะยังมีคำถามเกี่ยวกับเรื่องเอชพีวีวัคซีนอีกมาก ... หมอขอเขียนเล่าสู่กันฟังในวันนี้เพียงแค่นี้ก่อนนะครับ ... วันหน้าถ้ามีโอกาสค่อยเขียนกันใหม่ ... สวัสดีและโชคดีทุกท่านนะครับ
รศ.นพ. วิรัช วุฒิภูมิ
สูตินรีแพทย์ โรงพยาบาลกรุงเทพ-หาดใหญ่
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น